Działka pod farmę fotowoltaiczną - jakie wymogi musi spełniać?

Farma fotowoltaiczna – co to takiego?

Branża fotowoltaiczna rozwija się w Polsce całkiem dobrze. Wpływ mają na to nie tylko prywatne inwestycje, ale również tytułowe farmy fotowoltaiczne, które zwłaszcza w krajach zachodnich stały się charakterystycznym elementem krajobrazu. Są to instalacje składające się z dużej liczby paneli słonecznych rozmieszczonych na otwartej przestrzeni. Ich głównym celem jest produkcja energii elektrycznej z promieniowania słonecznego, którą można następnie wprowadzać do sieci energetycznej.

W odróżnieniu od mniejszych, domowych systemów, farmy fotowoltaiczne są zazwyczaj instalacjami komercyjnymi o dużej mocy, często zajmującymi powierzchnię rzędu kilku hektarów. A to oznacza, że wybór terenu pod inwestycję o takiej skali wcale nie należy do najprostszych. Zanim jednak do tego przejdziemy, sprawdźmy jeszcze, od czego zależy rentowność farmy fotowoltaicznej i jak ma się do tego jej wydajność (to ważna kwestia przy wyborze działki pod jej budowę).

Rentowność farmy fotowoltaicznej a wybór odpowiedniej działki

Otóż na przyszłą opłacalność przedsięwzięcia składać będą się koszty: inwestycyjne, kapitału i eksploatacyjne. Do tych ostatnich zaliczamy m.in. środki, jakie musimy wydać z tytułu dzierżawy działki, serwisu technicznego, podatków czy zużycia energii np. na monitoring farmy. Kolejnym czynnikiem jest system sprzedaży i ceny prądu. Wreszcie: sama wydajność instalacji, która zależy od:

• nasłonecznienia i warunków atmosferycznych – według różnych źródeł najbardziej słoneczne tereny znajdują się w południowej i wschodniej Polsce,
• poprawnego montażu, czyli kierunku i kąta nachylenia paneli oraz zacienienia modułów – należy zadbać o to, aby na panele nie padał cień z budynków, drzew czy słupów energetycznych,
• wieku paneli i ich regularnej konserwacji – liście spadające z drzew, pył z kominów, odchody ptaków – wszystkie takie zanieczyszczenia mogą na dłuższą metę obniżać efektywność instalacji,
• wykorzystanych technologii.

Jak widzisz, wiele z powyższych czynników jest uwarunkowanych lokalizacją farmy fotowoltaicznej, a im wyższa będzie zdolność instalacji do przetwarzania promieniowania słonecznego w energię, tym lepiej dla nas i naszego portfela.

Przeczytaj: Nasłonecznienie terenu - jak sprawdzić potencjał solarny działki?

Idealna działka pod farmę fotowoltaiczną. Jakie warunki musi spełniać?

Wybór odpowiedniej działki pod farmę fotowoltaiczną różni się znacząco od mikro i małych instalacji na dachach budynków. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jasno określa, że duże instalacje słoneczne mogą być budowane wyłącznie na określonych terenach. Najlepiej nadają się do tego obszary o niższej klasie bonitacyjnej, czyli grunty rolne klasy IV, V i VI. Są zazwyczaj mniej wartościowe rolniczo, co minimalizuje straty dla tego sektora oraz koszty przekształcenia ziemi na cele budowlane (alternatywę stanowią też nieużytki rolne).

Odpowiednia klasa gruntu to nie wszystko. Poniżej zebraliśmy dla Ciebie kluczowe wymogi dotyczące działek, na których można postawić farmę fotowoltaiczną.

1. Wielkość działki: teren musi być na tyle duży, aby panele fotowoltaiczne ustawione w rzędach nie zacieniały się wzajemnie. Farma o mocy 1 MW powinna zajmować około 2 hektary i mieć szerokość co najmniej 50 metrów.
2. Układ terenu: północne zbocza gór stanowczo odpadają. Idealna działka powinna być płaska lub lekko nachylona w stronę południową. Ponadto, w pobliżu działki nie powinny znajdować się wysokie budynki, kominy czy drzewa, które mogłyby powodować zacienienie paneli.
3. Uwarunkowania geologiczne i hydrologiczne: chodzi o zapewnienie inwestycji stabilnego podłoża, które nie będzie się osuwać ani zapadać. Ważne jest także to, aby teren nie był narażony na zalania i powodzie.
4. Bliska odległość infrastruktury energetycznej: działka powinna znajdować się w pobliżu sieci elektroenergetycznej (maksymalnie do 200 metrów), gdyż ułatwi to podłączenie farmy do systemu i zminimalizuje koszty związane z budową dodatkowych linii przesyłowych.
5. Dostęp do drogi publicznej: ułatwi to transport sprzętu budowlanego, ekip serwisowych, a także bieżącą obsługę farmy. Jednocześnie działka nie powinna znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie pasa drogowego.
6. Zgodność z planem zagospodarowania przestrzennego: przed zakupem należy sprawdzić MPZP lub w razie jego braku ubiegać się o warunki zabudowy. W przypadku dużych farm (zajmujących od 0,5 do 1 ha), konieczne może być uzyskanie decyzji środowiskowej, zwłaszcza jeśli mają się one znaleźć na terenach chronionych, takich jak rezerwaty przyrody czy obszar Natura 2000 (zob. Działka na obszarze objętym formą ochroną przyrody).

Jeszcze jedna kwestia techniczna, związana z punktem 6. Choć w prawie polskim nie wskazano bezpośrednich wymogów dot. minimalnej odległości instalacji fotowoltaicznej od granicy działki, to informacje na ten temat mogą znajdować się właśnie w MPZP. Eksperci zalecają, aby w przypadku braku konkretnych regulacji montować panele fotowoltaiczne w odległości co najmniej 4 metrów od granicy posesji. Dzięki temu można uniknąć potencjalnych konfliktów z sąsiadami oraz zapewnić odpowiednią przestrzeń dla prawidłowego funkcjonowania instalacji.

Zakup czy dzierżawa działki pod farmę fotowoltaiczną?

Część inwestorów decyduje się na dzierżawę gruntów zamiast ich zakupu. Wydaje się to atrakcyjną opcją, ponieważ pozwala na uniknięcie wysokich kosztów nabycia ziemi oraz umożliwia elastyczne zarządzanie inwestycją. Bardzo ważna jest tu dokładna analiza warunków umowy, w tym okresu dzierżawy, wysokości czynszu oraz obowiązków związanych z utrzymaniem terenu, więcej na ten temat dowiesz się z naszego artykułu: Dzierżawa gruntu pod farmę fotowoltaiczną - poradnik dla właścicieli działek.

Jak sprawdzić potencjał solarny działki?

Jeśli rozważasz zakup działki pod budowę farmy fotowoltaicznej, to informacja o potencjale solarnym może bardzo Ci się przydać. Aby ją uzyskać, nie musisz przez cały rok obserwować warunków pogodowych w interesującej Cię lokalizacji. Możesz wygenerować specjalny Raport o Działce za pośrednictwem naszej strony internetowej Dzialki360.pl. Jest to narzędzie zapewniające pełną charakterystykę działki – składa się z interaktywnej mapy 3D oraz dokumentu PDF, w którym uwzględniliśmy ponad 20 różnorakich zagadnień.

W sekcji „Potencjał solarny” weryfikujemy, jak dobrze dany teren nadaje się do wykorzystania energii słonecznej. Nasze analizy obejmują szczegółowe mapy nasłonecznienia na cały rok, a także osobno dla letnich, zimowych i wiosennych miesięcy.

Wiedza ta pomoże Ci wybrać najkorzystniejsze miejsce pod lokalizację paneli oraz ustalić ich liczbę do uzyskania wymaganej ilości energii. Na tej podstawie przeprowadzisz kalkulację kosztów montażu instalacji, oczekiwanych oszczędności wynikających z wykorzystania energii słonecznej oraz czasu zwrotu nakładów poniesionych na budowę instalacji.

Przeczytaj także: Co sprawdzić przed kupnem działki?