Czym jest Geoportal i jakie dane można w nim sprawdzić?

Geoportal - co to takiego?

Zacznijmy od praktycznego przykładu. Wyobraź sobie, że planujesz kupić działkę pod wymarzony dom. Na zdjęciach w ogłoszeniu wygląda idealnie – szeroka, otoczona drzewami, a w pobliżu jest nawet niewielki staw. Jednak skąd masz wiedzieć, jak dokładnie przebiegają granice działki? Może teren jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, który przewiduje drogę biegnącą przez środek posesji? Albo działka leży na terenie zalewowym? Najwygodniej byłoby to zweryfikować bez wychodzenia z domu. Właśnie wtedy sięgasz do Geoportalu.

Jest to internetowa platforma, stworzona w 2005 roku przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii (GUGiK), podzielona na różne moduły i strefy tematyczne. Jej głównym celem jest udostępnienie w jednym miejscu danych przestrzennych dotyczących całego kraju. W ciągu miesiąca odwiedza ją 900 tys. użytkowników. To coś więcej niż mapa – to narzędzie, które łączy informacje o działkach, budynkach, infrastrukturze, środowisku, a nawet ukształtowaniu terenu.

Oprócz ogólnopolskiego Geoportalu istnieją także jego lokalne odpowiedniki, prowadzone przez gminy, powiaty czy województwa. Przykładem jest Geoportal Warszawy, gdzie można znaleźć dane przestrzenne dotyczące stolicy. Dostępne są również opcje komercyjne, takie jak Geoportal360.pl. Prosty interfejs i ograniczone funkcje sprawiają, że serwis może wydawać się bardziej przyjazny dla osób szukających podstawowych informacji, np. o lokalizacji działek.

Jakie dane znajdziesz w Geoportalu?

1. Jednym z najczęściej wykorzystywanych zasobów Geoportalu jest Ewidencja Gruntów i Budynków (EGiB). Dzięki niej można sprawdzić granice działek, ich numerację, powierzchnię oraz podstawowe informacje o budynkach.
2. Geoportal oferuje dostęp do ortofotomap, czyli zdjęć lotniczych terenu w wysokiej rozdzielczości. Mówiąc najprościej: daje podgląd na dane miejsce z lotu ptaka. Dodatkowo serwis udostępnia mapy topograficzne i tematyczne, które zawierają informacje o ukształtowaniu terenu, infrastrukturze drogowej czy obiektach przemysłowych.
3. Dane z Państwowego Rejestru Granic (PRG) pokazują podział administracyjny kraju – od granic państwa, po granice gmin. Z kolei Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych (PRNG) to baza zawierająca oficjalne nazwy miejscowości i obiektów geograficznych.
4. Moduł GESUT, czyli baza danych o uzbrojeniu terenu, dostarcza informacji o sieciach podziemnych – wodociągach, kanalizacji, gazociągach czy liniach energetycznych.
5. Jeśli interesują Cię parki narodowe, rezerwaty czy obszary Natura 2000, to również znajdziesz je w Geoportalu.
6. Serwis umożliwia także korzystanie z modelu trójwymiarowego terenu (Geoportal 3D). Dzięki niemu można wirtualnie „przejść się” po wybranym obszarze i zobaczyć, jak rzeczywiście wygląda.
7. Z kolei Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa (KMZB) to interaktywna platforma opracowana przez Policję, która umożliwia obywatelom anonimowe zgłaszanie miejsc związanych z zagrożeniami bezpieczeństwa, takimi jak przekraczanie prędkości, nielegalne wysypiska czy wandalizm.

Kto i kiedy może skorzystać z Geoportalu?

Odpowiedź jest prosta: wszyscy. Serwis jest dostępny publicznie i bezpłatnie. Nie trzeba być ekspertem, by zrozumieć prezentowane na nim dane. Poniżej zebraliśmy przykłady sytuacji, w których warto jest z niego skorzystać.

• Kupno działki: możesz sprawdzić, czy granice działki pokrywają się z jej rzeczywistym użytkowaniem, jakie jest sąsiedztwo i czy teren jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
• Planowanie inwestycji: dane o ukształtowaniu terenu, uzbrojeniu działki i dostępności infrastruktury są kluczowe przy wyborze lokalizacji inwestycji.
• Edukacja i badania naukowe: studenci i naukowcy korzystają z danych o środowisku czy infrastrukturze do prowadzenia analiz i opracowań.
• Turystyka i rekreacja: planując wycieczkę, możesz zobaczyć zdjęcia lotnicze terenu, wyznaczyć trasy piesze lub rowerowe, a nawet zweryfikować, czy dany obszar jest chroniony.

Jak używać Geoportalu, czyli instrukcja obsługi w pigułce

Korzystanie z Geoportalu zaczyna się od wejścia na stronę www.geoportal.gov.pl. Zobaczysz tu „kafelki” z różnymi opcjami do wyboru. Jeśli wybierzesz Geoportal Krajowy, czyli najbardziej uniwersalne rozwiązanie pod kątem pozyskiwanych danych, to wyświetli Ci się mapa Polski, która wypełnia główną część ekranu. W lewym górnym rogu znajduje się pasek wyszukiwania. Po czym można wyszukiwać? Och, możliwości jest całkiem sporo: od jednostek terytorialnych, przez konkretne adresy i numery działek, po współrzędne. Natomiast po prawej stronie mapy możesz aktywować różne warstwy tematyczne. Każda z nich pojawia się w formie graficznych oznaczeń, które można dowolnie włączać i wyłączać.

Pamiętaj, że Geoportal Krajowy pozwala też przeprowadzać proste pomiary. Przykładowo, jeśli chcesz sprawdzić, jak daleko znajduje się działka od głównej drogi, wybierz opcję: Analizy – Pomiary – Mierz odległość z górnego menu i zaznacz dwa punkty na mapie. Geoportal automatycznie obliczy odległość w metrach lub kilometrach.

Przeczytaj: Numer działki ewidencyjnej - czym jest i jak go ustalić?