Gęstość zaludnienia na wybranym obszarze

Jak obliczana jest gęstość zaludnienia i jak się ta informacja przekłada na rodzaj zabudowy?

Aby obliczyć gęstość zaludnienia na danym obszarze, należy podzielić liczbę jego mieszkańców, przez powierzchnię. Gęstość zaludnienia określa się dla państw, dla miast, czy dla regionów geograficznych. Wyraża się ją jako średnią ilość mieszkańców przypadającą na kilometr kwadratowy (km²) danego obszaru. Na przykład dla całej Polski gęstość zaludnienia wynosi 123 osoby na km². Statystycznie województwami o największej gęstości zaludnienia są województwa śląskie (352 os./km²) i małopolskie (226 os./km²), a tymi o najmniejszej gęstości - podlaskie i warmińsko-mazurskie (po 57 os./km²).

Wśród miast, największą gęstością zaludnienia poszczycić się może wcale nie Warszawa, która z liczbą 3600 os./km² zajmuje dopiero czwarte miejsce. Przed nią są Ząbki (4100 os./km²), Piastów i Legionowo, które... należą do obszaru metropolitarnego Warszawy. Jak można łatwo wywnioskować duża gęstość zaludnienia oznacza budownictwo mieszkalne wielorodzinne, często wysokościowe. Przy średniej gęstości zaludnienia danego obszaru możemy mieć do czynienia z dzielnicami domów jednorodzinnych, natomiast niską gęstość zaludnienia charakteryzuje zabudowa jednorodzinna rozproszona, powiązana często z gruntami rolnymi. Oczywiście możemy też spotkać obszary całkowicie pozbawione zabudowy, niezamieszkane. Bardziej szczegółową analizę przedstawiamy w dalszej części artykułu.

Gdzie sprawdzić gęstość zaludnienia dla określonego obszaru?

Gęstość zaludnienia jest jedną z wielu danych demograficznych udostępnianych przez Główny Urząd Statystyczny. Te dane można uzyskać choćby z roczników statystycznych, w formie tabelarycznej. Jeśli jednak inwestora zamierzającego kupić działkę w danym miejscu, interesuje łatwo dostępna i czytelna informacja przedstawiona w postaci mapy obszaru położonego w sąsiedztwie tej działki, warto zajrzeć na nasz portal Dzialki360.pl. W ramach raportu o działce można uzyskać dane na temat gęstości zaludnienia wokół zaznaczonego terenu, w wybranym promieniu. Ponadto raport przedstawia też informację o całkowitej liczbie mieszkańców w danym obszarze (znajdź go na mapie i zamów kompleksową analizę terenu).

Co decyduje o gęstości zaludnienia?

Na gęstość zaludnienia wpływają czynniki, które sprawiają, że dane miejsce jest atrakcyjne do zamieszkania. Spośród czynników pierwotnych - naturalnych - są to między innymi:

• ukształtowanie powierzchni – w szczególności obszary równinne;
• żyzność gleby i / lub obecność surowców mineralnych;
• dostęp do zbiorników wodnych – rzek, jezior, a także do morza;
• warunki klimatyczne.

Czynnikiem wtórnym, wpływającym na gęstość zaludnienia jest występowanie innych obszarów już wcześniej zurbanizowanych. Nowi mieszkańcy chętnie przenoszą się z mniejszych do większych ośrodków miejskich, gdzie mogą liczyć na łatwiejszy dostęp do ośrodków edukacyjnych, opieki zdrowotnej, kultury oraz bardziej zróżnicowanego rynku pracy. W historii miejscowości powstawały też na szlakach handlowych pomiędzy dużymi miastami.

Ze względu na typ funkcjonalny zbiorowisk ludzkich, układy zaludnienia możemy podzielić na rolnicze, przemysłowe i nadmorskie. Układy typu rolniczego charakteryzują się niższą gęstością zaludnienia od układów typu przemysłowego. Układy nadmorskie to specyficzny typ funkcjonalny, który powstał na bazie rybołówstwa i handlu, a obecnie jego głównym czynnikiem napędzającym jest turystyka.

Ze względu na formę przestrzenną układy zaludnienia dzielimy na linearne, powierzchniowe i gniazdowe. Te dwa ostatnie różnią się tym, że w układzie powierzchniowym gęstość zaludnienia jest mniej więcej podobna na całej powierzchni miejscowości, natomiast w przypadku układów gniazdowych wyraźnie dominuje centrum i gęstość zaludnienia maleje wraz z oddalaniem się od niego.

Co wynika z gęstości zaludnienia, czyli co daje nam wiedza na ten temat?

Warto wiedzieć, że wyróżniamy trzy rodzaje obszarów, ze względu na gęstość zaludnienia:

• Anekumena to obszary o bardzo niskiej gęstości zaludnienia lub w ogóle jej pozbawione. Często trudno dostępne i charakteryzujące się nieprzyjaznym klimatem, ale również obszary pozbawione infrastruktury czy z utrudnionym dostępem drogowym.
• Parakumena to obszary o niedużej gęstości zaludnienia - głównie obszary wiejskie i małe miasta, a czasem także tereny podmiejskie. Są one mało atrakcyjne pod względem dostępności usług i infrastruktury.
• Ekumena to obszary o dużej gęstości zaludnienia, to jest miasta i aglomeracje miejskie. Charakteryzują się intensyfikacją działalności gospodarczej i rozwiniętą infrastrukturą. Znajdują się tu także centra przemysłowe i usługowe, zapewniające wiele miejsc pracy i możliwości rozwoju osobistego i gospodarczego.

Dysponując wiedzą o gęstości zaludnienia, możemy łatwiej podejmować różne decyzje inwestycyjne. Planując budowę domu jednorodzinnego będziemy pewnie chcieli znaleźć miejsce, gdzie zaludnienie nie będzie zbyt wysokie. Jednocześnie powinniśmy określić nasze potrzeby w odniesieniu do infrastruktury otoczenia - sklepów czy usług różnego rodzaju. Więcej na ten temat pisaliśmy niedawno w artykule pod tytułem “Dostępność obiektów użyteczności publicznej w otoczeniu działki”).

Informacja o liczbie ludności - a także o jej przekroju demograficznym, ale to osobne zagadnienie - jest bardziej istotna podczas poszukiwania terenu, na którym będziemy chcieli prowadzić jakąś działalność. W końcu liczba ludności przekłada się w dość prosty sposób na liczbę potencjalnych klientów. Korzystne będą rejony o dużej gęstości zaludnienia, szczególnie w przypadku usług podstawowych, ale każdy ich rodzaj ma swoją specyfikę i szukając idealnej lokalizacji, trzeba ją wziąć pod uwagę.

Przeczytaj: Co sprawdzić przed kupnem działki?