Natężenie hałasu w otoczeniu działki - jak sprawdzić?

Hałas jako zanieczyszczenie środowiska

Hałas jest zanieczyszczeniem środowiska. W świetle prowadzonych badań nad jego wpływem na ludzi, a także na inne organizmy żywe, nikt już z takim stwierdzeniem nie dyskutuje. Za hałas uznawane są wszelkie niepożądane, nieprzyjemne i uciążliwe dźwięki występujące w danym miejscu i czasie. Jako zjawisko bardzo powszechne i charakteryzujące się dużą różnorodnością źródeł, dotyka większości z nas.

Hałas ma negatywny wpływ na system nerwowy człowieka, a przez to także na inne układy organizmu – układ krwionośny, immunologiczny, wydzielania wewnętrznego. Powoduje zmiany akcji serca, rytmu oddychania, ciśnienia krwi. Zakłóca sen, podnosi poziom agresji, zwiększa uczucie zmęczenia, obniża koncentrację i może się przyczyniać do przedwczesnego starzenia się. Utrudnia komunikację, powoduje wzrost napięć i konfliktów między ludźmi, zwiększa liczbę wypadków, nie mówiąc już o tak oczywistej konsekwencji, jaką jest głuchota zawodowa. Ma także wpływ na zwierzęta – w rejonach gdzie występuje duży hałas i wibracje, zaobserwować można zmiany siedlisk, czy zmniejszenie liczby potomstwa.

Dyrektywy europejskie, jak również polskie przepisy ustaw dotyczących ochrony środowiska definiują poziomy hałasu, jakie uznawane są za szkodliwe, ustalają w jaki sposób dokonywać należy oceny hałasu, oraz jak powinno wyglądać zarządzanie hałasem, a także jakie są zasady, obowiązki i formy postępowań w stosunku do hałasu i jego źródeł.

Jaki jest dopuszczalny poziom hałasu?

Dyrektywa 2002/49/WE zakłada, że dopuszczalny poziom hałasu w terenie zabudowanym nie powinien przekraczać 50 dB w godzinach nocnych (od 22:00 do 6:00), oraz 60 dB w ciągu dnia. Wystawienie na hałas o poziomie powyżej 65 dB powinno zostać zlikwidowane, a ekspozycja na hałas o poziomie przekraczającym 85 dB jest niedopuszczalna.

Przy tym wiadomo, że poziom hałasu pochodzącego z ruchu drogowego przekracza 60 dB na ponad połowie długości dróg wojewódzkich i na ponad 90% długości dróg krajowych międzyregionalnych. Średni poziom hałasu dla dróg kolejowych to 69 dB, dla lotnisk i na terenach przy lotniskach jest to od 80 do 100 dB, zaś w pobliżu zakładów przemysłowych wynosić może od 50 do 90 dB. Zwiększenie odległości od źródła hałasu zmniejsza oczywiście jego intensywność.

Przeczytaj: Zanieczyszczenie powietrza, czyli jak sprawdzić jakość powietrza w okolicy interesującej nas działki

Hałas a inwestycje

Jeśli planujemy budowę domu jednorodzinnego, czy budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zależy nam na pewno na stworzeniu warunków sprzyjających odpoczynkowi po pracy, relaksowi, komfortowi. Hałas powinien być zatem jak najmniejszy. Dotyczy to też obiektów usługowych o funkcji rekreacyjnej, a tym bardziej leczniczej.

Budynki użyteczności publicznej, gdzie znajdować się będą biura, sklepy, gabinety czy inne punkty usługowe, same z siebie generują nieco hałasu. Nie znaczy to, że hałas z zewnątrz przekraczający normy jest akceptowalny. Takie inwestycje także lepiej lokalizować w otoczeniu gdzie jest on jak najmniejszy.

W obiektach produkcyjnych i magazynowych zwykle stosuje się dodatkowe środki ochrony pracowników przed hałasem zarówno w formie ochrony zbiorowej, jak i indywidualnej. Takie obiekty można zatem lokalizować w miejscach, gdzie natężenie hałasu jest większe, choć też należy to robić z dużą dozą ostrożności.

Jak sprawdzić, jaki jest poziom hałasu na interesującym nas terenie? Co to jest mapa akustyczna i jak należy ją czytać?

Z powyższych względów, rozpatrując teren pod inwestycję, warto dowiedzieć się, jaki jest poziom natężenia hałasu. Można to sprawdzić na mapach akustycznych, według obecnej nomenklatury nazywanych „strategicznymi mapami hałasu” (Art. 118 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556). Dokumenty te ukazują natężenie hałasu antropogenicznego, czyli wytworzonego przez człowieka i biorą pod uwagę przede wszystkim takie jego źródła jak drogi, kolej, tramwaje, lotniska i przemysł. Strategiczna mapa hałasu to podstawowe źródło danych, służące informowaniu społeczeństwa o zagrożeniu hałasem. Wykorzystuje się ją też do monitoringu środowiska i tworzenia programów ochrony środowiska przed hałasem.

Mapy hałasu opracowywane są na kopii mapy przeglądowej, czyli ukazującej rozległe obszary w małej skali, pochodzącej z Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. Zawierają część opisową i graficzną. W części opisowej zapoznać się można z zestawieniami tabelarycznymi, wykresami i innego rodzaju analizami, które niezbędne są dla organów zajmujących się monitoringiem środowiska. Na część graficzną składają się mapy emisyjne - czyli ukazujące źródła hałasu - oraz mapy imisyjne charakteryzujące stan akustyczny środowiska. Zobrazowane są także tereny zagrożone hałasem, gdzie konieczne jest podjęcie odpowiednich działań. Mapy dostępne są w systemach cyfrowych.

Przeczytaj również: Co sprawdzić przed kupnem działki?

‍